28 maart 2024
Thumbnail voor Krimp Schiphol mag doorgaan, Staat wint hoger beroep

Krimp Schiphol mag doorgaan, Staat wint hoger beroep

AMSTERDAM - Het aantal vluchten op Schiphol mag toch al wel omlaag, heeft de rechter geoordeeld in hoger beroep. Volgens het gerechtshof van Amsterdam heeft de Staat toch de goede stappen doorlopen om het aantal vluchten voor het vliegseizoen 2023/2024 omlaag te brengen van 500.000 naar 460.000. Luchtvaartmaatschappijen waren het niet met dit plan eens en wonnen hier eerder een kort geding over. De Staat ging in hoger beroep.


In het kort geding had de rechter in april geoordeeld dat de Staat Europese regels had moeten volgen om de krimp door te voeren. Die stellen dat eerst een doel moet worden geformuleerd voor het terugdringen van de geluidshinder van Schiphol, waar dan eerst nog andere maatregelen uit moeten volgen. Het gerechtshof gaat hier niet in mee. Het is van mening dat het hier om een tijdelijke maatregel gaat die de Staat op deze manier wel kan invoeren zonder dat die Europese regels van belang zijn.

Ook gaat de rechter nu mee in het verweer van de Staat dat er een gedoogsituatie was voor het hogere aantal vluchten, want eigenlijk zijn er maar 400.000 vluchten per jaar toegestaan. Het hof zegt dat de luchtvaartmaatschappijen er "geen recht op hebben dat de illegale situatie die de Staat gedoogde onveranderd in stand blijft". "Ook oordeelt het hof dat de voorgenomen maatregelen niet evident in strijd zijn met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur."

Nu de rechter heeft geoordeeld dat de krimp naar 460.000 mag, is het aan minister Harbers om te besluiten wat er gaat gebeuren. Schiphol zegt in een reactie binnen twee maanden duidelijkheid hierover te verwachten van de minister. Volgens de luchthaven kan de krimp op zijn vroegst volgend zomerseizoen (dat eind maart 2024 start) ingevoerd worden.

Balanced Approach
De Staat wil vanaf het vliegseizoen 2024/2025 verder terug naar 440.000 vluchten en is daar al een Balanced Approach-procedure voor begonnen. De krimp naar 460.000 vluchten is een tussenstap, omdat het proces voor krimp naar 440.000 vanwege Europese regels langer duurt dan de minister eerder verwacht had. Of '440' doorgaat, hangt mede af van of het kabinet de huidige kabinetscrisis over immigratie overleeft.

Lees hier de hele uitspraak, en lees hieronder een uitgebreide samenvatting van de zaak en het oordeel:

Uitgebreide samenvatting
Deze zaak gaat over twee voorgenomen maatregelen van de Staat. Als eerste wenst de Staat te stoppen met ‘anticiperend handhaven’, dat is het sinds 2015 geldende beleid om niet handhavend op te treden tegen overtredingen van de grenswaarden voor geluid die het gevolg zijn van een bepaalde vorm van gebruik van de start- en landingsbanen. De tweede voorgenomen maatregel is de invoering van een ‘Experimenteerregeling’ waarmee gedurende een jaar geëxperimenteerd wordt met een nieuwe combinatie van regels voor geluidsoverlast van Schiphol. De voorgenomen maatregelen zijn mede bepalend voor het aantal toegestane vliegtuigbewegingen van en naar Schiphol. Alleen voor nachtvluchten geldt een wettelijk vastgesteld maximum. De exploitant van de luchthaven, Royal Schiphol Group (RSG), stelt voor ieder gebruiksjaar het aantal vliegtuigbewegingen vast op basis waarvan de ‘slots’ onder de luchtvaartmaatschappijen worden verdeeld. RSG moet daarbij onder meer rekening houden met de regels voor geluidsoverlast.

Niet in strijd met regels van nationaal en Europees recht
Het hof oordeelt dat de twee voorgenomen maatregelen niet in strijd zijn met regels van nationaal en Europees recht. Hiermee komt het hof tot een ander oordeel dan de voorzieningenrechter. Die was van oordeel dat de Staat een bepaalde procedure (de zogenaamde ‘evenwichtige aanpak’ ofwel ‘balanced approach’ procedure) had moeten doorlopen die volgens de Europese Geluidsverordening geldt voor geluidsmaatregelen die een ‘exploitatiebeperking’ inhouden in de zin van die verordening.

Het hof oordeelt dat deze Europese regels niet van toepassing zijn op de voorgenomen maatregelen. De Experimenteerregeling is een tijdelijk en kortdurend experiment ter voorbereiding van eventuele toekomstige aanpassingen van de geldende geluidsregels waarvoor de Staat de ‘balanced approach’-procedure volgt. Het stoppen met anticiperend handhaven betekent dat een eind wordt gemaakt aan een tijdelijke gedoogsituatie waarin de geldende regels beperkt worden gehandhaafd. Volgens het hof volgt uit de Geluidsverordening niet dat de luchtvaartmaatschappijen er recht op hebben dat de illegale situatie die de Staat gedoogde onveranderd in stand blijft. Ook oordeelt het hof dat de voorgenomen maatregelen niet evident in strijd zijn met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur.

Belangenafweging
De vrees van de luchtvaartmaatschappijen dat zij als gevolg van de voorgenomen maatregelen ernstige schade zullen ondervinden is voor het hof geen reden om in het kader van dit kort geding op basis van een belangenafweging tot een andere uitkomst te komen, ook niet in combinatie met andere belangen, al dan niet van derden, zoals het behoud van werkgelegenheid, de hub-functie van Schiphol en de passagiers. Het hof acht van belang dat overtredingen van de geluidsnormen jarenlang slechts in beperkte mate zijn gehandhaafd, het hier om een tijdelijke aanpak van een complex probleem gaat en kent aanzienlijk gewicht toe aan de belangen van de omwonenden.